Co zrobić, by dostać uzupełniający urlop macierzyński?

Pierwsze dni i tygodnie po narodzinach dziecka stanowią wyjątkowy czas, który pozwala rodzicom na zbudowanie bliskiej więzi z maluchem. Jednak niektóre sytuacje życiowe wymagają przedłużonej opieki, aby zapewnić dziecku najlepszy możliwy start, po tym, jak po urodzeniu długo przebywało w szpitalu. Właśnie dla rodziców takich dzieci pojawia się uzupełniający urlop macierzyński, czyli dodatkowe dni wolne od pracy, w ramach rekompensaty za czas hospitalizacji malucha.

W artykule poniżej opowiem Ci, na czym dokładnie polega ten rodzaj urlopu, kto może z niego skorzystać i ile przysługuje dni w zależności od konkretnej sytuacji. Dowiesz się też, jak poprawnie złożyć wniosek oraz co warto wiedzieć o przysługujących prawach rodzicom adopcyjnym.

Jakie są warunki przyznawania uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wg Kodeksu Pracy?

Prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje Ci po spełnieniu określonych warunków, które zostały wskazane w Kodeksie Pracy. Zwróć uwagę przede wszystkim na:

1. Termin złożenia wniosku
   Konieczne jest, abyś zwrócił się do pracodawcy o przyznanie takiego urlopu przed końcem trwania podstawowego urlopu macierzyńskiego, co najmniej 21 dni wcześniej.
2. Ciągłość urlopu
   Uzupełniający urlop w całości następuje bezpośrednio po podstawowej części urlopu macierzyńskiego.
3. Rozwiązanie ciąży i waga urodzeniowa
   – przedwczesny poród przed 28 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową mniejszą niż 1 kg. Otrzymasz uzupełnienie urlopu tydzień za tydzień za okres do upływu 15 tygodnia po porodzie.
   – poród po 28 tygodniu ciąży, ale przed 37 tygodniem z masą urodzeniową powyżej 1 kg. Otrzymasz uzupełnienie urlopu tydzień za tydzień za okres do upływu 8 tygodnia po porodzie.
   – poród po 37 tygodniu ciąży, lecz dziecko, będzie przebywało co najmniej 2 dni w szpitalu w okresie między 5 a 28 dniem po narodzinach. Otrzymasz uzupełnienie urlopu tydzień za tydzień za okres od 5 dnia do upływu 8 tygodnia po porodzie.
4. Sytuację prawną rodziców adopcyjnych
   Musisz posiadać formalny status rodzica adopcyjnego lub zastępczego (ewentualnie musi być złożony wniosek do sądu opiekuńczego w tej sprawie).

Kto dostanie uzupełniający urlop macierzyński?

Uzupełniający urlop macierzyński przeznaczony jest dla rodziców, którzy po zakończeniu obligatoryjnej części urlopu macierzyńskiego chcą zrekompensować sobie czas pobytu swojego dziecka w szpitalu. Dotyczy on:

• matek biologicznych,
• ojców noworodka,
• rodzicach adopcyjnych i zastępczych.

Podstawą skorzystania z urlopu uzupełniającego jest prawo do macierzyńskiego, powiązane z pobytem dziecka w szpitalu zaraz po urodzeniu.

Jak złożyć wniosek o dodatkowy urlop macierzyński?

Skorzystanie z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wymaga prawidłowego wypełnienia dokumentów oraz dopełnienia kilku formalności. Precyzyjna lista kroków, które musisz wykonać:

1. Przygotuj pismo z prośbą o przyznanie urlopu macierzyńskiego uzupełniającego
   – W dokumencie uwzględnij swoje dane – imię i nazwisko oraz dane pracodawcy.
   – Zaznacz, że wnioskujesz o uzupełniający urlop macierzyński, podając konkretny termin jego rozpoczęcia i planowaną długość.
2. Dołącz wymagane załączniki
   – zaświadczenie lekarskie wydane przez szpital informujące o tygodniu rozwiązania ciąży, wadze dziecka i okresie jego hospitalizacji,
   – oświadczenie drugiego rodzica wychowującego dziecko o braku zamiaru skorzystania z urlopu uzupełniającego za wskazany okres,
   – w przypadku rodziców adopcyjnych lub zastępczych odpowiedni dokument potwierdzający przysposobienie.
3. Złóż wniosek drogą pocztową, osobiście lub elektronicznie przed zakończeniem podstawowego urlopu macierzyńskiego na co najmniej 21 dni wcześniej.

Czy rodzic adopcyjny ma prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego?

Rodzice adopcyjni mają prawo korzystać z urlopu macierzyńskiego (w tym uzupełniającego) na podobnych zasadach jak rodzice biologiczni. W praktyce obok wymaganych dokumentów opisanych powyżej powinieneś dołączyć informacje w postaci:

• oświadczenia o dniu przyjęcia na wychowanie dziecka.
• jeden z dokumentów potwierdzających przysposobienie: potwierdzoną przez sąd opiekuńczy kopię wniosku w sprawie przysposobienia dziecka z datą jego urodzenia, zaświadczenie sądu opiekuńczego o złożeniu wniosku z datą urodzenia dziecka, kopię prawomocnego orzeczenia o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umowę pomiędzy starostą i rodziną zastępczą.

Jak dokumentować uzupełniający urlop macierzyński w aktach pracownika?

Każda forma urlopu wymaga rzetelnego ewidencjonowania w dokumentacji pracowniczej. Zgodnie z nowelizacją Kodeksu Pracy w sprawie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego i rozporządzeniem Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Twój wniosek i informacje jego dotyczące trafiają do Twoich akt osobowych w części B. Jest to zgodne z zasadami, które obowiązują przeprowadzeniu dokumentacji pracowniczej.

Co warto byś zapamiętał o urlopie macierzyńskim uzupełniającym?

Uzupełniający urlop macierzyński to szansa na zapewnienie dziecku najlepszych warunków rozwoju, zwłaszcza gdy w związku z pobytem w szpitalu po urodzeniu wymaga ono intensywniejszej i dłuższej opieki. Warto, abyś poświęcił czas na poznanie i w pełni skorzystał z przysługujących Ci praw. Zapamiętaj, że uzupełniający urlop macierzyński:

• przeznaczony jest dla matek, ojców i rodziców adopcyjnych dzieci urodzonych przedwcześnie, z niską wagą urodzeniową lub przebywających w szpitalu przez dłuższy czas po narodzeniu.
• jest udzielany na wniosek. Pracodawca ma obowiązek zgodzić się na ten rodzaj urlopu jeśli przedstawisz mu odpowiednie zaświadczenie ze szpitala.
• nie jest obligatoryjny, dostaniesz go tylko na wniosek, który musisz złożyć, co najmniej 21 dni wcześniej, zanim skończysz właściwy urlop macierzyński.
• i jego wymiar uzależniony jest od tygodnia rozwiązania ciąży, czasu pobytu w szpitalu. Przy liczeniu trzeba sumować wszystkie okresy pobytu dziecka w szpitalu od 8 do 15 tygodnia po porodzie.
• jest udzielany jednorazowo.

Jeśli nadal masz wątpliwości co do formalności lub potrzebujesz bardziej szczegółowych informacji, zawsze możesz zapytać specjalisty w dziale kadr bądź prawnika.

źródła

• https://dziennikustaw.gov.pl/DU/2025/277
• https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20240001871
• strony ZUS